نگاهی به تاریخچه و سیاست‌های مایکروسافت در خرید استودیو

در این مقاله قصد داریم با مرور بر خریدهای انجام شده توسط مایکروسافت طی چند سال اخیر، سیاست‌های آینده آن‌ها را به دنبال چنین تصمیماتی پیش‌بینی کنیم.

قبل از ساخت اولین کنسول بازی و ورود رسمی به بازار سخت‌افزار گیمینگ، مایکروسافت گروه بازی‌سازی خودش را داشت و قبلاً خریدهایی را در زمینه‌ی استودیوها و بازی‌ها انجام داده بود. این شامل خرید FASA Interactive در سال 1999 برای سری بازی‌های MechWarrior Access Software و استودیوی بازی Aces نیز می‌شد که روی بازی‌های شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت کار می‌کرد. این شرکت همچنین با توسعه دهندگانی مثل Ensemble Studios و Digital Anvil (Starlancer) قراردادهای طولانی مدت بسته بود. این موارد نشان می‌دهند که خرید استودیوی بازی‌سازی توسط مایکروسافت ریشه‌ای بسیار قدیمی دارد.

در این مقاله نگاهی عمیق‌تر به استراتژی مایکروسافت حول گسترش کسب و کار آن در صنعت بازی‌های ویدیویی خواهیم داشت.

در رویداد E3 2011، برند Microsoft Game Studios بی سر و صدا نام خود را به Microsoft Studios تغییر داد. مدتی بعد، مایکروسافت بازی‌‌های استودیوی Twisted Pixel را خریداری کرد. در اوایل دسامبر 2011، شرکت مایکروسافت استودیوی Microsoft Casual Games را تاسیس کرد که یک بخش جدید برای پورت بازی‌های گذشته خود روی ویندوز محسوب می‌شد. این امر نشان می‌داد که استودیوهای مایکروسافت قصد دارند روی ساخت بازی برای هر دو پلتفرم اقدام کنند؛ تصمیمی که متاسفانه به سرانجام نرسید.

در سال 2012، فیل هریسون، رئیس سابق استودیوهای جهانی سونی، به عنوان رئیس Microsoft Studios اروپا و IEB به مایکروسافت پیوست. مایکروسافت استودیوی توسعه دهنده‌ی Press Play را خریداری کرد که به خاطر ساخت بازی‌های Tentacles و Max & the Magic Marker شناخته شده بود. آن‌ها همچنین یک استودیوی بازی‌سازی جدید را در لندن تاسیس کردند. بعدها در سال 2012، مایکروسافت استودیوی مایکروسافت ونکوور را به دلیل لغو عنوان خانوادگی Kinect Project Columbia تعطیل و اعلام کرد که پشتیبانی مداوم از عنوان رایگان Microsoft Flight متوقف شده است.

احتمالاََ فکر می‌کردید که مایکروسافت از نسل هشتم به خرید استودیو روی آورده است؛ اما این ابرکمپانی از همان شروع کار و در زمان خرید IP هیلو چنین سیاستی را دنبال می‌کرد. در سال 2013، مایکروسافت استودیوی داخلی و اروپایی Lift London را تأسیس کرد، استودیویی که بازی‌های مبتنی بر Cloud را برای تبلت‌ها، موبایل‌ها و تلویزیون‌ها تولید می‌کرد. در حالی که دان متریک بر توسعه‌ی کنسول بعدی مایکروسافت یعنی ایکس باکس وان نظارت داشت، در سال 2013 و قبل از عرضه جهانی کنسول Xbox One استعفا داد و پست مدیرعاملی شرکت Zynga را تصاحب کرد.

هیچکس نمی‌تواند آسیب‌هایی که تصمیمات متریک بر برند ایکس باکس تحمیل کرد را کتمان کند. او و تیمش با تصمیمات اشتباه، کاری کردند که ایکس باکس بعد از دو نسل تلاش، دوباره به پله‌ی اول بازگردد. در نهایت نتیجه‌ی کار، ورود ایکس باکس به تاریک‌ترین دوران تاریخ خود بود. جولی لارسون-گرین، موقتاََ به عنوان جانشنین متریک انتخاب شد و به‌ عنوان رئیس گروه مهندسی دستگاه‌ها و استودیوها کارش را آغاز کرد؛ با این حال، خریدها کماکان ادامه داشت.

اوایل سال 2014 شاهد خرید چند IP جدید توسط مایکروسافت بودیم. از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به قرارداد با Undead Labs برای انتشار بازی State of Decay و حق و حقوق سری Gears of War از Epic Games اشاره کرد. مایکروسافت Gears of War را به استودیوی داخلی خود یعنی Black Tusk واگذار کرد که بعدها در سال 2015 به The Coalition تغییر نام داد. جیسون هولتمن، که حدود شش ماه رئیس استودیوی مایکروسافت بود، در فوریه‌ی 2014 شرکت مایکروسافت را ترک کرد و فیل اسپنسر جایگزین او شد.

وقت یک اتفاق بسیار عظیم رسیده بود! یکی از مهم‌ترین خریدهای انجام شده توسط مایکروسافت، خرید شرکت Mojang، توسعه‌دهندگان Minecraft، در اواخر سال 2014 بود. مایکروسافت 2.5 میلیارد دلار برای خرید این استودیو هزینه کرد و پس از شروع قرارداد در ماه نوامبر همان سال، موسسین اصلی استودیو، مارکوس پرسون، یاکوب پورسر و کارل مانه، موجانگ را ترک کردند. با این حال، مایکروسافت تصمیم جالبی در قبال یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین بازی‌های تاریخ گرفت. مایکروسافت تعهد داد که Minecraft را روی چندین پلتفرم، از جمله کنسول‌های پلی استیشن در دسترس نگه می‌دارد و خبری از انحصاری شدن آن نیست.

مت بوتی در سال 2020 اذعان داشت که خرید Mojang به عنوان الگو و کلاس درسی برای خریدهای بعدی عمل کرد؛ چرا که Mojang به عنوان یک استودیوی مستقل و با ادغامی محدود، در شرکت مایکروسافت باقی ماند. به عبارتی مایکروسافت دخالت در کار و پروژه‌های Mojang را به حداقل رساند. در سپتامبر 2017، اسپنسر ارتقای رتبه پیدا کرد و پست “معاون اجرایی بازی” را به دست آورد. این عمل شروعی برای خریدهای بیشتر بود.

در 10 ژوئن 2018 و در طول رویداد E3 2018، مایکروسافت طی اقدامی غافل‌گیرکننده، خرید پلی‌گراند گیمز، نینجا تئوری، کامپالشن گیمز، آندد لبز و همچنین افتتاح یک استودیوی جدید به نام The Initiative در سانتا مونیکای کالیفرنیا را اعلام کرد. مایکروسافت حالا تعداد استودیوهای بازی‌سازی خود را افزایش داده بود. خرید سازنده Hellblade و توسعه ‌دهنده‌ی بازی‌های فوق‌العاده‌ی Forza Horizon، شاید مهم‌ترین خریدهایی بودند که مایکروسافت در آن سال انجام داد.

در ماه نوامبر همان سال، خبرهای بیشتری هم از راه رسید. مایکروسافت خرید شرکت‌های Obsidian Entertainment و inXile Entertainment را اعلام کرد. خرید Obsidian اقدامی بزرگ توسط این شرکت آمریکایی بود، چرا که این استودیو یکی از بهترین سازندگان بازی‌های نقش‌‌آفرینی غربی به حساب می‌آمد. بازی‌های The Outer Worlds و Fallout New Vegas هر دو دست‌پخت این استودیو هستند. از طرفی InXile هم با ساخت نسخه‌های موفقی از سری محبوب Wasteland به شهرت رسیده بود. آن زمان که مایکروسافت در حال خرید استودیوهای مستقل و نیمه مستقل بود، کسی فکرش را هم نمی‌کرد که در آینده‌ای نزدیک، دو عدد از بزرگ‌ترین ناشرهای صنعت گیم توسط مایکروسافت خریداری خواهند شد.

بخش بازی‌سازی کمپانی مایکروسافت، در 5 فوریه 2019 نام خود را به Xbox Game Studios تغییر داد. این عمل انجام شد تا منعکس‌کننده‌ی‌ هدف مایکروسافت حول استفاده از نام تجاری Xbox، برای پشتیبانی از بازی‌ها روی هر دو پلتفرم Xbox و PC باشد. در E3 2019، شرکت مایکروسافت اعلام کرد که Double Fine را خریداری کرده است. تیم شفر که یکی از خلاق‌ترین و بهترین بازی‌سازان این صنعت به حساب می‌آید، در استودیوی Double Fine مشغول به کار است. مشاهده کردید که بازی آخر این شرکت، Psychonauts 2، به چه موفقیت بزرگی دست پیدا کرد.

همچنین در ادامه‌ی این اقدامات، مایکروسافت یک استودیوی داخلی جدید مختص به سری Age of Empires به سرپرستی Shannon Loftis تاسیس کرد و تعداد کل استودیوهای خود را به 15 عدد رساند. این استودیو بعدها World’s Edge نام گرفت.

در ادامه، استودیوی بازی‌سازی ایکس باکس اجازه داد تا برخی از محتویات توسعه‌یافته توسط استودیوهایش که قبلاً به طور انحصاری برای ایکس باکس و ویندوز منتشر شده بودند، روی نینتندو سوییچ نیز عرضه شوند. از جمله این بازی‌ها می‌توان به Cuphead از MDHR و Ori and the Blind Forest از Moon اشاره کرد. با این حال، مایکروسافت اعلام کرد که این تصمیم‌ها عموماً به «تعهدات موجود در قبال پلتفرم‌های دیگر» مربوط هستند و برای احترام به قراردادها اتخاذ شده‌اند، اما در غیر این صورت، هیچ برنامه‌ای برای گسترش بیشتر بازی‌های فرست‌پارتی انحصاری به کنسول‌های دیگر وجود ندارد.

نزدیک به پایان سال 2019، با مجموع 15 استودیو تحت مالکیت استودیوهای بازی‌سازی ایکس‌باکس، بوتی اظهار داشت که آن‌ها اکنون بازی‌های بیشتری نسبت به همیشه در اختیار دارند و احتمالاً در آینده‌ی نزدیک هیچ استودیوی دیگری را تصاحب نخواهند کرد. گفته شد که مایکروسافت تمرکز خود در داخل استودیوهای بازی‌سازی ایکس باکس را از خرید و رشد، به مرحله اجرا و تحویل تغییر داده‌ است.

مت بوتی گفت که با تعداد زیاد استودیوهایی که اخیراً خریداری کرده‌اند و همچنین مشارکت‌های ترد-پارتی (Third-Party) در حال انجام در قالب سرویس Xbox Game Pass، استودیوها می توانند بهتر از قبل ایده‌های جاه‌طلبانه‌ی خود را پیاده‌سازی کنند. علاوه بر این، فیل اسپنسر در مصاحبه ای در نوامبر 2020، اذعان کرد که قصد دارد دامنه‌ی بازی‌های نقش‌آفرینی ایکس باکس را گسترش دهد. ظاهراََ فیل اسپنسر نقشه‌های دیگری را کشیده بود که با پیش‌بینی‌های مت بوتی هم‌خوانی نداشتند!

مایکروسافت در 21 سپتامبر 2020 اعلام کرد که قصد دارد ZeniMax Media و خانواده‌ی استودیوهای آن‌ را با مبلغ تقریبی 7.5 میلیارد دلار آمریکا خریداری کند. همچنین گفته شد که مبلغ مذکور در قالب پول نقد پرداخت شده است. طبق گفته‌های اسپنسر، خرید ZeniMax یک کتابخانه‌ی بزرگ از بازی‌های شناخته شده در سراسر جهان را به ایکس باکس اضافه کرد. همچنین این اقدام برای گسترش کتابخانه‌ی Xbox Game Pass و xCloud در نظر گرفته شده بود.

هر دو سازمان نظارتی ایالات متحده و اتحادیه‌‌ی اروپا این خرید را در اواخر مارس 2021 تأیید کردند. هزینه‌ی کلی برای ثبت این معامله حدود 8.1 میلیارد دلار تخمین زده شد. شرکت Bethesda Softworks، ناشر اصلی تمامی بازی‌های ZeniMax، فعالیت خود را بعد از این تصاحب ادامه داد. با این خرید، بازی‌های آینده‌ی استودیوهای Bethesda، به صورت انحصاری برای کنسول‌های ایکس‌باکس و پلتفرم PC عرضه خواهند شد.

حالا تعداد شرکت‌های تحت مالکیت مایکروسافت به 23 عدد رسیده بود و کسی پیش‌بینی نمی‌کرد خرید دیگری رخ دهد؛ اما همه در اشتباه بودیم! در 18 ژانویه 2022، مایکروسافت قصد خود را برای خرید اکتیویژن بلیزارد در یک معامله‌ی تمام نقدی به ارزش 68.7 میلیارد دلار اعلام کرد. مایکروسافت سپس متذکر شد که این خرید، آن‌ها را پس از Tencent و Sony، به سومین شرکت بزرگ بازی از نظر ارزش تبدیل می کند. با اعلام این خبر، مایکروسافت همچنین تغییر عمده‌ای را در ساختار شرکت خود اعلام کرد و فیل اسپنسر مدیر عامل بخش بازی‌های مایکروسافت شد و مت بوتی، مدیریت استودیوهای بازی‌سازی ایکس‌باکس را برعهده گرفت.

طبق اعلانات رسمی، تایید نهایی این خرید احتمالا تا اواسط سال 2023 طول خواهد کشید و اکتیویژن تا آن زمان به صورت مستقل به فعالیت خود ادامه خواهد داد. آیا مایکروسافت باز هم خرید بزرگی انجام خواهد داد؟ راستش را بخواهید خودم هم به خوبی جواب این سوال را نمی‌دانم. اگر کسی یک روز قبل از خبر تصاحب اکتیویژن چنین چیزی را به ما می‌گفت قطعاََ به او می‌خندیدیم! بازگرداندن مبلغ 70 میلیارد دلاری کار آسانی نیست و خود به برنامه‌ریزی چندین ساله احتیاج دارد.

کما اینکه هنوز مطمئن نیستیم بخش بازی ایکس باکس پول هزینه‌ی خرید بتسدا را درآورده است یا خیر. با این وجود، مدیران ایکس باکس با توجه به مصاحبه‌هایی که انجام داده‌‎‌اند، قصد عقب‌نشینی ندارند و احتمالاََ مایکروسافت به خریدهای خود ادامه خواهد داد. حدسی که می‌تواند معتبر باشد، احتمال خرید استودیوهای مستقل، ارزان و کوچک‌تر توسط مایکروسافت است. احتمالاََ در بازه‌ای نزدیک شاهد خرید ناشری بزرگ توسط مایکروسافت نخواهیم بود، چرا که اگر این اتفاق برای بار سوم رخ دهد، احتمالا قوانین مونوپولی می‌تواند مانع آن شود. در کل، آیا مایکروسافت باز هم استودیو خواهد خرید؟ جواب بله است.