چرا Bioshock یک شاهکار بی نظیر است؟

گیم‌پلی این بازی لعنتی به قدری جذاب و لذت‌بخش است که فقط دوست دارید هرچه بیشتر و بیشتر آن را تجربه کنید. گیم‌پلی بایوشاک دنیایی از تنوع است و حجم کارهای متنوعی که می‌توانید با ترکیب حملات دست راست و چپ که شامل سلاح‌ها و پلاسمیدها است، انجام دهید خارق‌العاده است و به حدی کارهای گوناگون برای شکست دادن دشمنان قابل دسترس است که انگار بازی هر بار تبدیل به یک بازی جدید می‌شود. بی‌شک همین ترکیب پلاسمیدها و سلاح‌ها نقطه‌ی عطف گیم‌پلی رویایی بایوشاک است و ارزش تکرار آن را بسیار بالا برده است. بایوشاک با این که یک بازی نقش‌آفرینی نیست اما راستش را بخواهید بهتر از اکثر بازی‌های نقش‌آفرینی از المان‌های این سبک مثل ارتقا و تاثیر واضح تصمیمات شما در داستان و مواردی از این دست استفاده کرده است و کن لوین به طور معرکه‌ای گیم‌پلی بازی را به داستان گره زده و مقدار آدامی که برای پیشرفت در گیم‌پلی می‌گیرید کاملا بسته به نتیجه‌ی داستانی‌ای است که خواهید گرفت.

رایان زیادی روی انسان‌ها حساب کرده بود. روی زمین هم که اندرو رایان از آن‌جا فرار کرده بود تا رپچر را بسازد، توسط خود انسان‌ها به این روز افتاده و نمی‌دانم چه‌طور رایان فکر می‌کرده که اگر همین انسان‌ها را بیاورد زیر آب، یک آرمان‌شهر بدون مشکل بنا می‌شود. بالاخره انسان، انسان است دیگر؛ آخرش خراب‌کاری می‌کند.

همان‌طور که اشاره کردم، با این که بایوشاک یک عنوان نقش‌آفرینی با چندین شاخه‌ی داستانی و تصمیمات مختلف نیست، اما تصمیم برای سرنوشت لیتل سیسترها در این بازی یکی از تصمیمات واقعا سخت در بازی‌هاست، زیرا بحث سر آدام بیشتر است که بسیار کمیاب است و با آن می‌توان پلاسمیدهای بیشتری خرید. اما فکر نکنید که وقتی آن‌ها را از بین می‌برید تا آدام بیشتری بگیرید هیچ اتفاقی رخ نداده و هیچ‌کس این بی‌رحمی شما را نمی‌بیند. بعدا باید تاوان گناهان خود را پس بدهید و البته جایزه‌ی خوش‌قلبی خود را نیز خواهید گرفت. اکشن در بایوشاک فوق‌العاده است و این بازی جزو هیجان‌انگیزترین عناوین اکشن اول‌شخص در تاریخ بازی‌ها محسوب می‌شود که هم از نظر المان‌های شوتر فوق‌العاده است و هم از لحاظ ترکیب شوتر با قدرت‌های خاص و خلق کردن کلی نتیجه‌ی مختلف که ارزش تکرار بازی را بسیار بالا می‌برند. مبارزات در بازی بسیار جذاب و لذت‌بخش هستند و مخصوصا مبارزه با بیگ ددی‌ها بسیار دشوار و نفس‌گیر است و جوری که با سرعت و صدایی مخوف به سمت شما حمله می‌کنند، واقعا انسان را می‌ترساند و جالب این‌جاست که آن‌ها به خودی خود موجوداتی صلح‌طلب هستند و تا زمانی که کاری به کار آن‌ها و لیتل سیسترها نداشته باشید کاری به شما ندارند. بعد از کشتن آن‌ها و در اختیار گرفتن کنترل لیتل سیسترها می‌توانید از آن‌ها برای جمع‌آوری آدام که واحد اصلی خرید پلاسمیدها است استفاده کنید و در نهایت باید سرنوشت این دختران را رقم بزنید. می‌توانید آن‌ها را دوباره به همان دختران بی‌گناه کوچکی که قبلا بوده‌اند بازگردانده و Adam کمتری بگیرید و یا این که آن‌ها را با سنگ‌دلی برای به دست آوردن Adam بیشتر Harvest کنید.

به شخصه اعتقاد دارم که مهم‌ترین نکته‌ای که در یک بازی شاهکار به چشم می‌خورد، حس پیوستگی کامل بین تمام اجزای آن است و انگار که یک چسب قوی و یک شیره‌ی وجودی قدرتمند، تمام بخش‌های مختلف را به هم متصل کرده است.

یکی دیگر از جواب‌های اصلی این سوال که “چرا Bioshock یک شاهکار بی نظیر است؟”، فضاسازی و خلق دنیایی است که به هیچ عنوان نظیری در دنیای بازی‌ها ندارد و اگر بگوییم رپچر برترین شهر خلق شده در تاریخ بازی‌های ویدئویی است، بیراه نگفته‌ایم. فضاسازی بایوشاک بی‌نهایت خاص و زیبا و البته غمگین و مرده است. بایوشاک از طراحی هنری بی‌نظیر، بی‌نقص، چشم‌نواز، شگفت‌انگیز و بسیار زیبایی برخوردار است که این طراحی‌های زیبا در شهر رپچر نمود یافته است و لایق بارها و بارها و بارها دیده شدن است. رپچر با وجود خیالی بودن، به طور کامل یک جامعه‌ی انسانی را به تصویر می‌کشد و تصمیمات و انتخاب‌های انسان و ذات انسان را به چالش می‌کشد. به شخصه اعتقاد دارم از نظر فضاسازی، بایوشاک برترین بازی تاریخ است و بعد از آن است که دیگر شاهکارهایی مثل بلادبورن و … قرار می‌گیرند. یعنی به نظر من حتی عناوین استاد میازاکی هم از نظر فضاسازی مقداری پایین‌تر از ابرشاهکار استاد لوین قرار دارند. رپچر به قدری زیبا و استادانه توسط استاد کن لوین خلق شده است که مو لای درز آن نمی‌رود و از هر نظر با فکر و حساب‌شده ساخته و پرداخته شده و از هر نظر شهری کامل است. وقتی که به طراحی شهر رپچر، مناظر آن، دنیای زیر آب از پشت شیشه‌های شهر، ماهی‌ها، مردم دیوانه و قاتل شهر، مکان‌های تخریب شده، بیگ ددی‌ها و همین‌طور لیتل سیسترها و هر چیز دیگری که در بازی است نگاه می‌کنیم درمی‌یابیم که این بازی با هر بازی دیگری از نظر طراحی و گرافیک هنری متفاوت است؛ گرافیک هنری‌ای که هیچ بازی دیگری نتوانسته است در این سطح، محیط و شهری را با این خصوصیات و المان‌ها و این سرنوشت و جو غمناک و مخوف برای ما به نمایش درآورد؛ BioShock در این زمینه به معنای واقعی کلمه بی‌رقیب است.

Bioshock یکی از قانع‌کننده‌ترین مثال‌ها برای کوبیدن در صورت کسی است که می‌گوید بازی‌های ویدیویی هنر نیستند و در واقع به راحتی هر چه‌تمام‌تر می‌تواند نشان دهد که باز‌ی‌های ویدیویی نه تنها هنر هستند، بلکه اتفاقا یکی از کامل‌ترین و زیباترین اشکال هنر هستند و هیچ‌وقت مخاطب نمی‌تواند تا این حد با یک اثر هنری تعامل داشته باشد

نمی‌شود از بایوشاک صحبت کرد و از بیگ‌ ددی‌ها چیزی نگفت. Big Daddyها بی‌شک یکی از برترین موجودات خلق شده در تاریخ بازی‌های ویدیویی هستند. موجوداتی بسیار قدرتمند و مرگبار با طراحی بی‌نظیر و مخوف که البته یک محافظ هستند و دست‌های بزرگشان را به دستان کودکانه‌ی لیتل سیسترها که دخترانی معصوم بوده‌‌اند (و البته دیگر نیستند) می‌دهند و از آن‌ها تا پای جان محافظت می‌کنند. خلق کردن دنیا و شهری مثل رپچر و طراحی موجوداتی مثل بیگ ددی‌ها و لیتل سیسترها، تنها و تنها از ذهن یک نابغه با دیدی وسیع نسبت به مسائل اجتماعی، عرف، ارزش‌ها، ضد ارزش‌ها و هنجارها بر می‌آید. رپچر با توجه وحشتناکی به جزئیات خلق شده است و شاهد کیفیت بسیار بالای طراحی در جای‌جای گوشه و کنار این شهر نفرین‌شده هستیم. نکته‌ی شاهکار در مورد طراحی و فضاسازی رپچر این است که با این که این شهر در بازی حالتی از هم‌ گسیخته و بسیار ویران و متروکه دارد، ولی فلسفه‌ی وجودی خلق آن و شکوه و عظمتی که در آغاز دوران خود داشته است، کاملا قابل مشاهده است.

بایوشاک با این که یک بازی نقش‌آفرینی نیست اما راستش را بخواهید بهتر از اکثر بازی‌های نقش‌آفرینی از المان‌های این سبک مثل ارتقا و تاثیر واضح تصمیمات شما در داستان و مواردی از این دست استفاده کرده است.

رپچر مانند چهره‌ای است بسیار زیبا و جذاب که دچار سوختگی و سانحه شده است و تنها ته‌چهره‌ای محو از زیبایی قبلی خود را هنوز به همراه دارد که آن هم در پس زشتی و اثرات حاصل از سانحه به سختی نمایان است. در و دیوار خراب و پنجره‌های زخمی، شیشه‌های شکسته و ریخته در همه جای شهر، مغازه‌های ویران و غارت شده، انواع و اقسام آشغال‌ها و لوازم به‌دردنخور که در شهر پخش شده‌اند، انسان‌هایی وحشی که مانند حیوانات حمله می‌کنند و خیابان‌هایی که مانند میدان جنگ است و پر از سلاح و خونریزی و قتل و جنازه و اعضای کنده‌شده‌ی بدن است. در این شرایط دیگر زشتی روی تمام زیبایی‌ها را می‌پوشاند. این همان شهری است که از زیبایی‌اش گفتیم و قرار بوده ایده‌آل‌ترین شهر برای زندگی باشد، ولی قبرستانی برای مرگ ایده‌آل‌گرایی و ساکنینش شد. همان‌طور که در مقالات قبلی در مورد بایوشاک خدمت شما عرض کرده‌ام “خلق چنین شهری در دنیای بازی‌های ویدیویی مطابق همان کاری بوده که اندرو رایان در بازی انجام داده است؛ با این تفاوت که “آرمان‌شهر اندرو رایان” شکست می‌خورد و موفق نمی‌شود اما “آرمان‌بازی کن لوین” کاملا جواب مثبت می‌دهد و یکی از برترین بازی‌های تاریخ این هنر و صنعت خلق می‌شود.”

اگر ادعا می‌کنید به داستان در بازی‌ها علاقه دارید و بایوشاک بازی نکرده‌اید، متاسفم.

در کل اگر بخواهم به صورت یک نتیجه‌گیری کلی بگویم “چرا بایوشاک یک شاهکار است”، باید این‌طور بگویم که “دلیلش این است که این بازی مجموعه‌ای کاملا به هم پیوسته و یک‌پارچه از بخش‌هایی است که به تنهایی هم شاهکار هستند، ولی وقتی در یک قالب کلی به نام بایوشاک با هم ترکیب می‌شوند، ارزش هرکدامشان چندین برابر می‌شود و خیلی بیشتر به چشم می‌آیند و سبب می‌شوند تا بایوشاک در چشم مخاطب یک بازی فراتر از شاهکار جلوه کند.” در واقع هیچ بخشی در این بازی از دیگری جدا نیست و تک‌تک المان‌های این عنوان از گیم‌پلی گرفته تا داستان و گرافیک و … ، یک محصول کلی را خلق کرده‌اند که کاملا به هم پیوسته است.

به شخصه اعتقاد دارم که مهم‌ترین نکته‌ای که در یک بازی شاهکار به چشم می‌خورد، حس پیوستگی کامل بین تمام اجزای آن است؛ انگار که یک چسب قوی و یک شیره‌ی وجودی قدرتمند، تمام بخش‌های مختلف را به هم متصل کرده است و وقتی بازی‌باز هم به درون این فضا می‌آید، انگار به درونش کشیده می‌شود و روح و قلبش به آن بازی گره می‌خورد. در واقع اگر به بازی‌هایی که در ذهنتان شاهکار هستند فکر کنید و زمانی را تصور کنید که داشته‌اید آن‌ها را بازی می‌کرده‌اید، دقیقا می‌فهمید که هرکدامشان یک حس خاص داشته‌اند که هرگز در بازی دیگری نبوده است. انگار که هر کدام یک مزه و طعم خاص را در ذهنتان به جای گذاشته‌اند. مصداق بارز این موضوع دقیقا بازی بایوشاک است که وقتی آن را تجربه می‌کنید یک حس عجیب و غریب و‌ خاصی شما را احاطه می‌کند و طوری به درون فضای رپچر می‌روید که قبلا مشابهش را تجربه نکرده‌اید. هنر خاص و‌ خالص کن لوین در بازی‌سازی و خلق یک اثر هنری در جای جای بازی بایوشاک به چشم می‌خورد و این بازی طوری ساخته شده است که مدام شما را شگفت‌زده می‌کند. بدون هیچ شکی، بایوشاک یک بازی کاملا بی‌نقص است و هر بار که آن را بازی می‌کنیدٰ بیشتر و بیشتر آن را درک خواهید کرد و بیشتر جذب این ابرشاهکاری که استاد کن لوین به دنیای بازی‌ها و به ما هدیه داده است، خواهید شد. لطفی به خودتان بکنید و این بازی را تجربه کنید …